1. Christenzijn in het werk is rechtvaardig werken. Jezus Christus volgen in ons werk betekent rechtvaardig zijn omdat Jezus dé Rechtvaardige is.²¹⁶ God is een God van rechtvaardigheid.²¹⁷ We werken rechtvaardig omdat God recht is en recht doet,²¹⁸ God van recht houdt²¹⁹ en God verlangt dat we recht doen.²²⁰ De Heilige Geest schenkt ons een rechtvaardig hart en biedt ons wijsheid en kracht om rechtvaardig te werken.
2. Met ieder onrecht in de wereld doen we God onrecht aan. Met veel onrecht in de wereld doen we God veel onrecht aan. Met al het onrecht in de wereld, zoals armoede, hongersnood, ongeletterdheid, eenzaamheid, uitbuiting en oorlogen, doen we God onnoemelijk veel onrecht aan.
3. Het onrecht in de wereld is niet de schuld van God, maar van de mens. Omdat het onrecht Gods wereld ondermijnt, hebben wij de verantwoordelijkheid om dit onrecht, binnen en buiten het werk, te bestrijden en rechtvaardigheid te bevorderen.
4. Door in ons werk ons in te zetten voor de bestrijding van onrecht en de bevordering van recht getuigen we dat God de wereld eens recht had geschapen en eens weer recht zal maken. Onrecht kan een vermomde zegen zijn als het ons brengt tot herstel ervan.
5. Rechtvaardig werken betekent dat we oog hebben voor mensen die onrecht wordt aangedaan. Door een lichtend licht te zijn in ons werk, kunnen we om ons heen schijnen om te zien waar we onrecht kunnen bestrijden. Ons afsluiten voor onrecht is ons afkeren van God.
6. Rechtvaardig werken betekent dat we respect tonen voor elkaars autonomie. Autonomie is nodig om mens te kunnen zijn, om onze vrije wil uit te oefenen, om keuzevrijheid te hebben en om zelf te bepalen of en hoe Jezus te volgen. Het is niet aan de mens om te dicteren hoe anderen zich moeten gedragen, evenmin om mensen te dirigeren, commanderen en programmeren. We schoppen tegen God als we mensen naar ons beeld scheppen.
7. Rechtvaardig werken betekent dat we menselijk met andere mensen omgaan. Onmenselijk met mensen omgaan is goddeloos omdat mensen naar Gods beeld zijn geschapen. Het is mensonwaardig als we in ons werk iemand negeren, kleineren of schofferen, als we iemand uitknijpen, uitbuiten of uitpersen, als we iemand misbruiken, mishandelen of misvormen. Mensen zijn geen citroen die zijn uit te persen. En mensen zijn geen wegwerpartikel die na gebruik is af te danken. Daarom behandelen we mensen in ons werk minstens zo goed als dat we zelf willen worden behandeld.²²¹ Door andere mensen en door God.
8. Rechtvaardig werken betekent dat we anderen respectvol behandelen. Ieder mens heeft als beelddrager van God recht om op een eerbiedwaardige manier te worden behandeld. Eerbiedwaardig betekent de ander met ontzag behandelen alsof de ander Jezus zelf is. God gebiedt eerbied voor de mens omdat het gaat over eerbied voor God. Mensenrechten zijn Godsrechten.
9. Rechtvaardig werken betekent dat we geven waar iemand recht op heeft. Alles wat krom is, is niet recht. Recht doen in ons werk²²² betekent dat we in ons werk kwaliteit leveren, dat we niet half werk leveren en dat we ons werk op tijd leveren. We werken alsof ons leven ervan afhangt.
10. Rechtvaardig werken betekent dat we mensen op een gelijkwaardige manier behandelen. Omdat voor God ieder mens van gelijke waarde is,²²³ behandelen we ieder mens gelijkwaardig,²²⁴ oordelen we niet op basis van het aanzien van iemand²²⁵ en weren we privileges in het werk.
11. Rechtvaardig werken betekent dat we gelijke gevallen gelijk behandelen. In ons werk is discriminatie naar geslacht, geloof, geaardheid en afkomst afkeurenswaardig. Discriminatie is afkeuringswaardig omdat het onderscheid maakt tussen mensen waar God dit niet maakt. God discrimineert nooit, zelfs niet bij de hemelpoort, want hemel of hel is het gevolg van onze keuze om wel of niet te geloven in God.
12. Rechtvaardig werken betekent dat we lusten en lasten rechtvaardig verdelen.²²⁶ Door de zondeval is er schaarste waarmee we rechtvaardig hebben om te gaan. Door het rechtvaardig verdelen van baten en kosten en van winsten en verliezen geven we wat ieder toebehoort en wat ieders aandeel is. Wie deelneemt aan het tot stand brengen van enig voordeel moet ook in het verkregen voordeel naar rato delen. Profiteren en onderhandelen kunnen acceptabel zijn, maar woekerprijzen, woekerlonen en woekerwinsten zijn onacceptabel. Het enige woekeren in het werk dat niet zondig is, is het woekeren met talenten.
13. Rechtvaardig werken betekent dat we een redelijke vergoeding vragen voor betaalde arbeid. Wat een redelijke vergoeding is wordt niet bepaald door vraag en aanbod, en dus wat marktconform is, maar door wat een redelijke marge is op de gemaakte kosten. We mogen van God geld verdienen, maar alles wat we te veel verdienen onttrekken we onrechtmatig aan onze medemens. Prijsopdrijving is oplichting.
14. Rechtvaardig werken betekent dat we compenseren degenen die we benadelen. Wat wij doen voor gedupeerden, is wat wij doen voor Jezus.²²⁷
15. Rechtvaardig werken betekent dat we optreden tegen degenen die onrecht doen. Een onrechtvaardig persoon tolereren is diens onrecht accepteren en fiatteren. Wie een onrechtvaardige aanspreekt, behartigt de rechtvaardigheid, laat naastenliefde spreken en bekommert zich over de onrechtvaardige. Door een broeders hoeder te zijn verzoenen we rechtvaardigheid, naastenliefde en dienstbaarheid.
16. Rechtvaardig werken betekent dat we de veiligheid en gezondheid van anderen en onszelf beschermen. Wie het lichaam van een ander of zichzelf in het werk blootstelt aan onnodige risico’s, valt Gods Heilige Geest aan. Ons lichaam is immers een tempel van de Heilige Geest.²²⁸ Ziekte, arbeidsongeschiktheid en dood vanwege onnodige risico’s in het werk zijn mensonwaardig en God onwaardig.²²⁹ We hebben daarom gevaarlijk en ongezond werk zoveel mogelijk te vermijden.
17. Rechtvaardig werken betekent dat we eerst gerechtvaardigd moeten zijn door het geloof. Het beste bestrijdingsmiddel tegen onrechtvaardigheid in het werk is rechtvaardigmaking door het geloof in God. We kunnen pas echt recht doen in het werk als we gerechtvaardigd zijn door God.²³⁰ Tegelijkertijd moeten we ons afvragen of het vele onrecht in het werk komt doordat er zoveel ongeloof is of omdat gelovigen zich zo weinig inzetten voor een rechtvaardigere wereld.

---

---

Vragen

1. Welke Bijbeltekst over rechtvaardigheid vind ik met name aansprekend en richtinggevend voor wat rechtvaardig werken betekent (voor mij)?
2. In hoeverre ben ik het eens met de bovenstaande opsomming van wat rechtvaardig werken betekent?
3. Mis ik in bovenstaande opsomming elementen van wat rechtvaardig werken betekent? Zo ja, welke?
4. Hoe omschrijf ik zelf waaruit rechtvaardig werken bestaat voor christenen in het werk?
5. Hoe omschrijf ik waaruit rechtvaardig werken voor mij in mijn werk bestaat?
6. In welke mate onderschrijf ik dat rechtvaardigheid een belangrijke eigenschap/deugd is voor christenen in hun werk?
7. In welke mate onderschrijf ik dat rechtvaardig een belangrijk principe is voor het gedrag van christenen in hun werk?
8. In welke mate is rechtvaardig een belangrijke deugd en principe voor mij in mijn werk?
9. Op welke wijze ervaar ik dat rechtvaardigheid belangrijk is in mijn werk?
10. Wanneer ik werk, werk ik dan om rechtvaardigheid te brengen? En doe ik dat van harte?
11. In hoeverre kan ik in mijn werk rechtvaardig werken?
12. Hoe vaak heb ik de afgelopen tijd rechtvaardigheid gebracht in mijn werk?
13. Hoe rechtvaardig vind ik mijzelf in mijn werk? En waarin zit dat?
14. In hoeverre gebruik ik rechtvaardig als principe voor mijn gedrag in mijn werk? Kan ik dat illustreren aan de hand van de besluiten die ik de laatste tijd in mijn werk heb genomen?
15. Als ik terugkijk op mijn werkzame leven, kan ik dan zeggen dat ik steeds rechtvaardiger ben geworden in mijn hart en gedrag?
16. In hoeverre zien mensen met wie ik werk mij als rechtvaardig? En wat hebben ze hierover tegen mij gezegd?
17. In hoeverre denk ik dat God vindt dat ik rechtvaardig ben en handel in mijn werk?
18. In welk opzicht kan ik rechtvaardiger worden en handelen in mijn werk? En hoe ga ik dat concreet doen?
19. Welke rechtvaardigheid ga ik de eerstkomende werkdag extra brengen?
20. Wat ga ik over rechtvaardig werken in gebed zeggen tegen God?